A R G I T H A N I
  ARGITHANDA EĞİTİM
 
      1.1.           ARGITHANIN’DA EĞİTİM 
  Argıthanı’nda eğitim-öğretim meselesinin iki ayrı devrede incelemek mümkündür. 
         _Cumhuriyet öncesi eğitim
         _Cumhuriyet sonrası eğitim 
       1.2.) Osmanlılar döneminde Argıthanı’nda Eğitim ve Öğretim    
       1.2.1) MEDRESELER: 
                    Argıthanı’nda eğitim ve öğretim Nevşehirli Damat İbrahim Paşanın kasabayı yeniden kurması ile başlamıştır. Argıthanı derbendi  inşa edilirken bu kuruma cami, zaviye, ve mektep yapılmıştır. Bu dönemde zaviye şeyhi hem tasavvuf alimi hem de müderristir. Bu gün İskan mahallesinde Şeyh Ali Sokağı o şeyhin adını yaşatmaktadır.
       Argıthanı’ndaki medreselerden çok kıymetli bilginler yetişmiştir. Bu kimseler çevresini dini, dünyevi ve kültürel yönden aydınlatmıştır. Bu bilim ve kültür hareketi kasabada iki asır, Cumhuriyet’in ilanı ile 1924 yılında medreselerin kapatılmasına kadar devam etmiştir.                 
       Medreseler İslam eğitim sisteminin yerleştirildiği eğitim ve öğretim kurumlarıdır. Argıthanı’nda dört medrese vardır. 
       1- Veli Efendi,  
       2- Tosun Mehmet Efendi,
       3- Mestan Efendi,
       4-Süleyman Efendi (İbrahim Paşa Camii Kebir) (CERAN, 1996,s.65) 
       1.2.1.1)              VELİ EFENDİ VE MEDRESESİ:
      Selçuklu ve Osmanlılar da  bir yüksek öğretim kurumu olan medreseler, İslam kültürünün verildiği ve yerleştirildiği eğitim ve kültür merkezidir. Bu yüzden medrese bulunan il, ilçe ve kasabalar, her dönemde ve bugünde eğitim, kültürel ve sosyo-ekonomik yönden varlıklarını halk üzerinde tesiriyle göstermektedir. Bir medrese ve eğitim beldesi olan Argıthanı halkının dürüst, kültürlü, ahlaklı ve inançlı olması bu kültürel mirasın bir devamıdır.
       Medreselerde eğitim yapanlara müderris, baş müderrislere de ders-i ali denilirdi. Onlar medreselerinde eğitim yaparak çevrelerini dini, ahlaki, tasavvufi, ilmi ve sosyo-kültürel yönden aydınlatmışlardı.
       Konya Valisi Mehmet Sait Paşa zamanında (1301/1885) yılında çıkarılan Konya vilayeti salnamesinde Argıthanı’nda iki medrese vardı. Bu iki medresede seksen öğrenci tahsil yapmakta ve sarf, nahis, mantık ve tasavvuf dersleri okumaktadırlar.(Konya 1301 Vilayet Salnamesi’nden aktaran CERAN, 1996,s.66) 
       Bu medreselerden biri Şemsüd-Din Altun Aba’nın kervansarayında bulunan Veliyüd-Din Efendi’nin, diğeri Ulu Camii dibinde Süleyman Efendi’nin medresesidir.
       (1317 / 1901) Konya vilayet salnamesine göre Argıthanı’nda yeni usül üzerine bir mektep, yirmi öğrenci; eski usül üzerine Argıthanı çevresi ile birlikte on mektep, iki yüz kız ve erkek öğrenci, iki medrese, iki müderris ve kırk iki öğrencisi bulunmaktadır. (1317 Konya Vilayet Salnamesi’nden aktaran CERAN , 1996,s. 66)
       Yesevi Şeyhlerinden Pir Hasan Efendi’nin torunu olan, Müderris Hacı Veliyüd-Din Efendi, Yesevi ekolünü Argıthanı’nda devam ettiren son tasavvuf şeyhlerinden, zaviye sahibi, alim fazıl ve ulu bir insandır. Medresesi Şemsüd-Din Altun Aba kervansarayı içinde idi. Medrese tahsili İstanbul’da Fatih ve Beyazıt medresesinde yirmi yılda tamamlanmıştır. Medresesi 1978 yılında Argıthanı belediyesi tarafından istimlak edildi. Yeri bugünkü belediyenin batısında Doğan hisar çayına doğru idi . Hacı Veliyüd-Din  Efendi (1310/1894) yılında Argıthanı’nda öldü.
       Türkmen mezarlığında bulunan mezar kitabesinde :“Medar-ı ulema, mesayıh-ı hanedan, zaviyedar eş-Şeyh, el Halebi Veliyüd-Din Efendi ruhuna fatiha 1310/1894“ yazılıdır.
       Oğlu Abdüsselam Efendi babasının medresesinde müderrislik , şeyhlik ve zaviyedarlık yapmıştır. Kadiri  şeyhi idi, açık zikir yapardı. Kendisi hafız, alim fazıl ve çok çekingen bir zat idi. Tahsilini babasının yanında tamamlamıştır. Babasının yolunu devam ettirmiş, medreselerin kapanmasına kadar babasının medresesinde müderrislik , Argıt baba zaviyesi  zaviyedarlığı yapmıştır. 1929 yılında Argıthanı’nda öldü. Mezarı Türkmen mezarlığında ve babasının yanındadır. Kardeşi Salih efendide müderris idi. (Konya Milli Eğitim Arşivi Sicil Defteri’nden aktaran  CERAN,1996,s.67.)
 
        1.2.1.2 ) TOSUN MEHMET EFENDİ VE MEDRESESİ 
       Müderris Mehmet Efendi , Argıthanı’nda doğdu. Kahire Ezhar medresesinde tahsil yaptı. Daha sonra Ilgın’a geldi. Mehmet Efendi Ilgın Çukur  Camide vaaz etti, oradan Argıthanı’na geldi. Kendisi dedesinin Torun mahallesindeki bahçesine 2 medrese yaptırdı.Medrese büyük bir salon, büyük bir dershane , özel  çalışma odası ve birde misafir odası ile buna ek binalar vardı. Kendisi Ilgın’da bir ara müftülük yaptıktan sonra medresesinde talebe okutmuştur. Talebeleri arasında müderris Hasan Efendi ve Müderris Mestan Efendi bulunuyordu. Seksen iki yaşında iken tahminen  1303 /1887 yıllarında Argıthanı’nda öldü. Mezarı  Türkmen mezarlığında ve kitabesi yoktur. İki oda dolusu kitabı vardı.
       Medresesi bir müddet ölümü ile kapalı kaldı. Talebesi Mestan Efendi, Oğlu Osman Seyhan efendi de kendisine ait olan sivri mevkiindeki bağ karşılığında satın aldı.Bu eğitim yuvası medreselerin kapatılmasına kadar devam etti. Bu medrese l978 yılında Argıthanı Belediyesince istimlak edildi. (CERAN,l996,s.69)
 
        1.2.1.3.) MÜDERRİS MESTAN EFENDİ VE MEDRESESİ 
        Argıthanı’nda müderrislik yapan büyük bilginlerdendir. Dingil oğullarındandır. Medresesi Türkmen mahallesinde idi. Bu medrese varisleri tarafından Ali Ustaya satıldı. Daha sonrada Belediye tarafından istimlak edilmiştir. Kendisi medreselerin kapatılmasına kadar Müderrislik yapmıştır. Argıthanı’nda (1347-1731) yılında ölmüştür. Türkmen mezarlığına gömülmüştür. (CERAN, l996,s.69.)
 
        1.2.1.4) DERS-İ AM SÜLEYMAN EFENDİ CAMİ - KEBİR  MEDRESESİ  
                    Ders-i am Süleyman efendi son asırda yetişen Argıthanı’nın büyük bilginlerindendir. Şeyh Veliyüd – Din Efendi’nin öğrencisidir. İlk tahsilini Hocasında tamamladıktan sonra İstanbul Fatih ve Beyazıt medresesinde okumuştur. İstanbul’da medrese hocalığı yapmıştır. Ders-i am oldu. Daha sonra Hamidiye ibtidai imtihan cetvelindeki vesikaya göre mührü “Bende-i Huda Süleyman” Argıthanı Nahiyesi Camii Kebir Medresesi müderrisi ders-i am olarak tavsif edilmiştir. Kendisi (1325/1909)yılından sonra ölmüştür. “Büyük Hoca” lakabıyla anılırdı. Medresesi Damad İbrahim Paşa Camii dibinde, doğusunda abdest alınan çeşmenin yanında bulunuyordu. Daha sonra bu medrese yıkıldığı için oğlu Ali Kemal Bilge tarafından Halkevi yapılmıştır.(CERAN,1996,s.70)
 
        1.2.2.) İBTİDAİLER VE OSMANLILAR DÖNEMİNDE ARGITHANINDA İLK ÖĞRETİM 
        Osmanlılar döneminde ilk öğretim 1839 da Tanzimat Fermanı ile mecburi olmuştur. Fakat modern eğitim ve öğretime 1857 yılında Maarif-i Umumiye Nezareti  kurulduktan sonra başlanabilmiştir. Okuma – yazmanın ilk basamağı sayılan sıbyan (Mahalle) mektebi , Kur’an , namaz sureleri ve yazı yazmayı öğreten medreselere öğrenci yetiştiren kurumlardı. Rüştiye (Orta ) okul, İdadi (Lise)  ve modern eğitim yapan özel okullar daha sonra açılmıştır. İlk öğretim üç yıldı. Okutulan dersler arasında Kur’an-ı Kerim,  tecvit, İlmihali sarf-ı Osmani (Osmanlıca gramer) hesap, imla,  İslam tarihi, Coğrafya , Ahlak , Kıraat Hüsn-ü  hat , (Güzel yazı) bulunuyordu. 
       Konya’da ilk ibtidailer (İlk okullar) 1874 yılında Konya Valisinden Sakızlı Ahmet Esat Paşa tarafından açılmıştır. Bu dönemde Argıthanı’nda yapılan iptidailer şunlardır:
          1-Hamidiye,
          2-Şemsül maarif,
          3-Ravza-i  Terakki 
          1323/1907 yılında Argıthanı Mektep Muallimleri. 
          1-Abdülhamit Han döneminde açılıp öğretime devam eden Hamidiye mektebi muallimi es – Seyid Mehmet Tefik Efendi‘dir.                     
          1324 / 1908 ,  yılında Argıthanı’nda iki mektep açıldı ;
          a)Ravza-i Terakki Mektebi
          b)Şemsül Maarif Mektebi                
          1328 / 1912 ,1329 / 1913 yılında Argıthanı Mektepleri,
          a) Revza-i  terakki mektebinin iki muallimi vardı.
  1. Muallim Ali Efendi
  2. Muallim Ali Sabri Efendi
  b) Şemsül  maarif mektebinin iki muallimi vardı.
  1. Osmanlı teb-asından gayr-i müslim Rum Aleksandros Efendi
  2. Beyşehirli Abdurrahman Efendi
      Argıthanı’nda Mehmet Ferit Paşa Döneminde modern  tipte bir hamidiye iptidaisi açılmıştır. Elimizde fotokopisi bulunan (1323/1907) yılında Argıthanı’nda yapılan Argıthanı hamidiye iptidaisinde okuyan öğrencilerin okudukları derslerden aldıkları notlar mümeyyiz (Ayırtman dışardan çağrılan ivri ve imtihan komisyonu) tarafından tasdik edilmiştir. (CERAN,1996,s.70-71)
 
       1.2.3) ARGITHANI RÜŞTİYESİ  
          Argıthanı’nda orta öğretim kurumu olan Argıthanı Rüştiyesi Tosun mahallesinde, çayın batısında, Şemsüd-Dün Altun Aba’nın kervansarayının batı tarafında idi. 1928 yılında okul kapanmıştır. Öğrencileri yüz civarında idi. Rüştiyenin hocaları arasında da:
        Müderris Hasan (Bilgin) Efendi , Bulcuklu H. Cavit Efendi , Halit  Hoca , Kör Mehmet Hoca , Gaffar Hoca , Kütük Mehmet Efendi , Ali Akkan , Halit Fahri , Abdül Kadir Bey, Mesut Hoca ,Mustafa Asım gb. Hocalar bulunmaktadır.
       Konya  Vilayeti  Konya Sancağı Ilgın Kazası Argıthanı nahiyesi  Argıt  kuryesi muallimlerinden bazıları şunlardır:
       Ali Rıza Efendi, l295 Konya Dar-ul  muallim 8 Eylül 1329 maaşı 200 kuruş (Konya muallim sicil defterinden aktaran  CERAN ,l996,s.83)
       Baş muallim Ahmet Kemalettin Efendi , 1318 Süleyman Fevzi oğlu , Konya Dar-ul muallimin 1338, göreve başlamadığı için mustafi sayıldı.
       Mehmet Azmi Efendi , Ilgın 1317 , Hoca Şevket oğlu , Konya Dar-ul muallimi mezunu, Ilgın merkez Erkek mektebi muallimliğinden tayin oldu. Maaşı 15 lira . Görevinde iken öldü.
       Raşit Bey  Seydişehir 1317 , Kadı Raşit Efendi oğlu , Konya Erkek muallim mektebi 1340 mezunudur. Bozkır kız mektebi baş muallimliğinde 12 Şubat 1927 de başladı.Maaşı 1950 kuruş. 0l Eylül l927 de Karaman Taşkak (Kızıllar) köyüne tayin oldu.
        Baş Muallim Abdül kadir bey , Kırım 1292 , Abdül Celil oğlu , l326 muallim şahadet nameli , karaman kız mektebi baş muallimliğinde l927 Eylülünde göreve başladı. Maaşı 1740 kuruş (CERAN,l996,s.83-84)
 
       1.3.) ARGITHANI  CUMHURİYET DÖNEMİNDE EĞİTİM 
       1.3.1 ) Cumhuriyet Dönemin de Eğitim: 
       Argıthanı’nda Osmanlı tipi eğitim 01 Kasım l928 yılına kadar devam etmiştir. Bu tarihte yapılan harf devriminden sonra muallim Karamanlı Kırıl Türklerinden , Ayrancı da Ölen Gaffar Totaysalgır Bey dir. Konya’da yeni yazı kursu gördükten sonra Hacı Şevki Kavlak, Kardeşi Merhum Recep Kavlak , Eniştesi Mustafa Kadı’ya da yeni yazıyı öğretti. Bu şahıslardan Hacı Şevki Kavlak Argıt ve Azarı mahallerinin Camileri ve odalarında, Recep Kavlak ve Mustafa Kadı , Ak mahallenin Camii ve odalarında gündüz kadınlara , geceleri ‘de erkeklere de yeni yazıyı öğretmiştir. Bu faaliyetleri iki sene devam etmiş ve kursa katılanlara l Şahadetnameleri (Diplomaları) verilmiştir.
       Kasabada ilk mektep 1337 / 1921 yılında yıkıldı. Bu arada öğrenciler , camilerde ve mahalle odalarında okudular. 1946 yılındaki bir depremde çayın yanındaki okul yıkıldı. Konya Valiliği , Argıthanı nahiyesine afet tazminatı olarak 50 lira gönderdi. Bu paraya dokunmayan halk parayı okul yapımında kullandı. Taş, kum ve diğer malzemeleri imece yoluyla sağlayarak okulu l95l yılında hizmete açıtlar. 1970 yılında kasabanın ikin okulu açılınca eski okula “Cumhuriyet “ yeni okula da “ Atatürk “ adı verildi. (CERAN,l996,s.99)
 
       1.3.2 ) Argıthanında Günümüzde Eğitim : 
       Günümüzde Argıthanı kasabasında Cumhuriyet, Atatürk, Osman Gazi İlk öğretim okulları ve Milli Eğitim Vakfı Çok Programlı Lisesi bulunmaktadır.
       Argıthanı kasabası ilk öğretim okullarında folklor, spor faaliyetleri yapılmakta,resim ve spor alanlarında yarışmalar yapılmakta, Anadolu Fen Lisesi ve Hazırlık kursları verilmektedir.
       Ayrıca okullarda yeni yapılanma faaliyetleri gözlenmektedir. Nitekim binaların tamiri , lâboratuar eksiklikleri giderilmeye çalışılıp, eğitim ve öğretim faaliyetleri en iyi şekilde gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır.
       Kasabada var olan öğrenci faaliyetlerine bakarak, bu problemlerin okul – aile ilişkisinin tam olarak sağlanamamasından kaynaklandığını görebiliriz. Ailelerin öğrencilere destek vermemesi , sabah kahvaltısı gibi faktörlerin göz ardı edilmesi , veli- öğrenci uyumsuzluğunu artırmakta bu da öğrencinin okula adapte olamamasına neden olmakta ve okullardaki başarı düzeyini olumsuz yönde etkilemektedir. Bunun yanı sıra 8 yıllık eğitim sistemine karşı velilerde tam bir bilinç zemininin oluşmaması da veli – okul arasında bir çatışmanın görülmesine neden olmaktadır. Bu dönem özellikle gelişme çağına giren kız öğrenciler için sorun olmaktadır. Böylece ortaya çıkan yaş problemi öncelikle veli-öğrenci arasında sonra da veli –okul arasında uyumsuzluklara neden olmakta, okula adaptasyon azalmakta ve başarı düzeyi olumsuz yönde etkilenmektedir.
      Okulda yaşanan öğrenci problemlerinin önemli nedenleri arasında aile içende yaşanan tartışma ve kavgalar bulunmaktadır. Özellikle ilk öğretim de okuyan öğrencilerde bu durum öğrencinin ağlaması gibi dışa vurum ile ortaya çıkmakta ya da okuldan kaçma gibi olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bunların yanı sıra arkadaş gurubu gibi yakın çevre faktörü de önemli sorunlara neden olabilmektedir.
       Bütün bunların yanı sıra 8 yıllık eğitimin yerleşmeye başlamasıyla birlikte toplumda bilinçli, kültürlü bireylerin  yetişme zemini de oluşmaya başlamıştır. Bu da öncelikle öğrenciler sonra da toplum düzeyinde saldırgan ve uyumsuz davranışların en asgari düzeyde görülmesini sağlamaktadır.
       Argıthanı’nda lise düzeyi eğitimine bakarsak , kasabada bulunan çok programlı lisenin  atölye labarutuarının  yeni teknolojiye göre dizayn edildiği görülmektedir. Ama kasabada daha öncelikle aileleri sonra da öğrencileri “ Büyük yerin eğitimi de büyük olur” düşüncesini gözlemlemekteyiz. Bu yüzden kasabadaki öğrenci kesimini büyük çoğunluğu ilçelerdeki okulları tercih etmektedir. Böylece de yeni teknoloji  ile donatılmış olan ve ilçedeki okullara göre daha avantajlı görünen Argıthanı çok programlı lisesi yine ilgisizliğe kurban olmuş görünmektedir.
       Argıthanı kasabasında görülen bilinç eksikliği öğrenci devamsızlıklarında da kendini göstermektedir. Nitekim “ İyi öğrenciler ilçe okullarına , vasatın altındaki öğrenciler kasaba lisesine gider” inancı hala varlığını korumaktadır. Bu tutumun öğrencilerde de sergilendiği görmekteyiz. Bunun yanı sıra lise özellikle tarımla uğraşan aile çocuklarında hasat zamanlarında devamsızlıkların arttığı görülmektedir. “ Okulda kalırsa kalsın , tarla daha önemli “ inancı veli’deki bilinç eksikliğini gösterdiği gibi öğrencide de motivasyon düzeyinin düşmesine neden olmakta ve başarı düzeyini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu tutumda tabii olarak ilçe okulları daha iyi inancını geliştirmektedir.
       Argıthanı kasabasında eğitim bilinci böylelikle diploma almaya yönelik kalıyor gibi gözükmektedir. 
 Görüntünün olası içeriği: yazı

 


Görüntünün olası içeriği: yazı

Görüntünün olası içeriği: yazı

Görüntünün olası içeriği: 6 kişi, ayakta duran insanlar ve açık hava
 
 Görüntünün olası içeriği: 23 kişi
 
  B U G Ü N ... 5 ziyaretçi (72 klik) . A R G I T H A N L I ... B U R A D A Y D I.......ayhanşen............  
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol