|
1-1 Konumu:
Argıthanı Beldesi ,İç Anadolu Bölgesinde , Konya ilinin Ilgın ilçesi ile Akşehir ilçeleri arasında Konya , Afyon, İzmir ve İstanbul Kara ve Demir Yolları üzerindedir. Doğusunda Kapaklı köyü ve Ilgın, Batında Yeşilyurt ve Akşehir , Kuzeyinde Köklüçe köyü , Kuzey batısında Gözpınarı köyü, Kuzey doğusunda Boğazkent Güneyinde Doğanhisar, Güney doğusunda Sebiller köyü , Güney batısında Koçaş köyü bulunmaktadır. Ilgın’a 18 km. Akşehir’ e 27 km. Konya’ya l06 km.dir. Ulaşım sorunu yoktur kasabada yer alan istasyondan Toros ve meram expres trenleri geçmektedir.
1.2) Doğal Durumu:
Denizden yüksekliği 1100 metredir . Sultan Dağlarının İç Anadolu’ ya olan uzantıların kuzey yamaçlarına 25-30 km uzaklıktadır, dalgalı bir arazi yapısına sahiptir. Arazi eğimi % 5-10 arasında değişir. 1.derece deprem bölgesi üzerinde olduğundan zaman zaman ölümlü depremlerle karşılaşılmaktadır.
1.3) İklimi:
Bölgede karasal iklim egemendir. Bunun nedeni güney kesimi kaplayan dağların deniz etkilerini iç kesimlere sokulmasını engellemesidir. Yerleşmede iklim yazları sıcak ve kurak , Kışları soğuk ve kar yağışlı geçmektedir.
1.3.1) Yağmur ve Akarsular:
Argıthanı Kasabasına yağmur en fazla Nisan, Mayıs, Haziran aylarında yağar Ekim ve Kasım aylarında da yağdığı görülmektedir. Yıllık yağış ortalaması 55 santimetre kadardır.
Kasabanın ortasından çebişli deresi geçmektedir. Bu dereyi besleyen kaynak suları yok denecek kadar azdır. Derenin mevsim şartlarına göre debisi azalır ve çoğalır . Yağışların başlamasıyla sonbahar mevsiminde debisi yükselir . İlkbaharda ise maksimum seviyeye ulaşır .Yazları ise derenin kuruduğu görülür.
Su İhtiyacı derin kuyulardan alınan sularla giderilmektedir. İçme suyu, ince dere mevkiindeki iki adet kuyudan 20 ve 32 litre/saniye su ile karşılanmaktadır. Bölgemizde tarımsal amaçlı çok sayıda derin ve derin olmayan kuyu bulunmaktadır.
1.3.2) Kar ve Don olayları:
Kasabada kar mevsimi Kasım aylarında başlayarak Mart ayına kadar devam eder, don olayları aralık, ocak ve şubat aylarında daha çok görülür. Son yıllar içerisinde en çok 2001 –2002 yıllarında don olayı görülmüştür. Ayrıca Nisan ve Mayıs aylarında dolu düştüğü görülmektedir. Dolu yağışının kasabada çok büyük zararlara yol açtığı pek görülmemektedir.
1.3.2) Rüzgarlar:
Kasabada her zaman hafif veya sert esen rüzgarlar bulunmaktadır. Rüzgarlar en çok güneybatıdan esmektedir. Genellikle rüzgarlar Nisan, Mayıs, Haziran ve Ekim ,Kasım aylarında eser, Ekim ayından başlayarak Mart ayına kadar kuzey ve kuzey batıdan esen rüzgarlar serttir ve soğuk getiren rüzgarlardır . Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında güney ve güneybatıdan esen rüzgarlar ise ılıman rüzgarlardır. Kasabaya yağış getiren rüzgarlardır.
Rüzgarlar: Güneybatı rüzgarı Lodos halk dilinde kaba yeldir, Kuzeybatı rüzgarı karayel, kuzeydoğu rüzgarı poyraz ve güneydoğu rüzgarı keşişleme olarak görülmektedir.
1.3.3) Isı ,Sıcak ve Soğuk Aylar:
Yıllık sıcaklık ortalaması 10.5 C’ dir. En düşük sıcaklık -19.5 C’ dir. En Yüksek 33.7 C’ dir. En sıcak aylar, Temmuz ve Ağustos aylarıdır. Sıcaklığın 30 C’ nin üzerine çıktığı tropik günler sayısı 42.4, sıcaklığın 0 C’ nin altına düştüğü donlu günler sayısı ise 100.1 dir.
En soğuk günler ise Aralık, Ocak ve Şubat aylarında görülür.
1.4) Argıthanın’da Yer Adları:
Hanaltı , Bekdemir , Kule , Kekeç , Yoğbaltık , Enseyüz , Deveci yolu ,Gengırı , Yolak , Kuyumcu , Uluçayır, Torun bağları, Gundulu, Karaağagırıı, Mezar arkası, Değirmen üstü , Cıldan, Şekerli , Tokmak , Emir mezarı, Helvacı deresi, Kuyubeleni, İnönü, Argıt, Sarıyer, Tekke,Yavşanlı, Köpek özü, İnlik,Karanlık dere, İnce dere, Sarıdaş özü, Maden yeri,Gölcek, Aldı vermez, Su çıkan.
1.5) Argıthanı’nda Mahaller:
Argıthanı, Damat Nevşehirli İbrahim Paşa tarafından kurulurken önce Onun yaptığı İskan hareketinden adını alan İskan Mahallesi daha sonra Argıt mahallesi, Türkmen Mahallesi ve Azarı Mahallesi kurulmuştur. O dönemde dört mahalledir.
Sultan II. Abdulhamit dönemin dede iki mahalle Torun ve Ak mahalle eklenerek altı mahalle olarak zikredilmektedir. Bunlar bugünde aynı isimle yer almaktadır.
1-İskan Mahallesi, Muhtarı ; Mustafa GÜR
2-Argıt Mahallesi, Muhtarı; Halid ÇELİK
3-Türkmen Mahallesi, Muhtarı; Nevzat ÇİMEN
4-Azarı Mahallesi , Muhtarı; Ali ACI
5-Torun Mahallesi, Muhtarı; Nezaki ÖNEY
6-Ak Mahalle , Muhtarı; Hüseyin GÜVEN
1.6) Argıthanı Kasabası Yerleşim Alanı:
Kasaba, toplu veya yığın tipi, köy tipine girmektedir. Kasabadaki evler birbirlerinin yanında, bitişik bir şekildedir. Kasabanın ilk kuruluşundan itibaren evlerin birbiri ile bitişik bir şekilde kurulduğu görülebilir. Ancak kasaba nüfusunun artmasıyla birlikte evlerin çevreye doğru yayılarak yapıldığı görülmektedir. Buda Eski yerleşimde görüldüğü gibi evlerin yan yana yapılmasını engellemiştir. Bu yüzden kasabaya bakıldığı zaman bazı evlerin bahçeleriyle birlikte ayrı yapıldığı görülmektedir.
Argıthanı kasabası ortasından geçen Argıthanı çayı ile ikiye ayrılmaktadır. Argıthanı’nda 6 mahalle bulunmakta ve çayın kasabayı ikiye ayırması ile birlikte bu mahallelerin ikisi Azarı ve Torun mahallesi çayın batısında, Türkmen , Argıt, Ak ,İskan mahalleleri çayın doğusunda kalmaktadır.
Çay sadece kasaba vadisini, fiziki olarak ikiye bölmüş değil , Sosyal yönden de bir farklılık yaşatmaktadır. Çayın ayırdığı mahallelerdeki kasaba halkı bu farklılığın bilincindedir ve her biri diğer tarafın kendilerine göre daha farklı olduğunu söylemektedir.
1.7) Kasaba Evleri:
Evler; çoğu birer kat olmak üzere ikişer katlı kerpiç binalardan oluşmaktadır. Ancak gelişen Türkiye şartları ile birlikte kasabadaki evlerin bir çoğunda özellikle son dönemde yapılan evlerin beton binalardan oluştuğu görülebilir. Binalarda dikkati çeken diğer bir önemli özellikle ise kerpiç binaların üzerine beton sıvaların yapılmasıdır . Binalar yıkılmadan iç yada dış duvarları beton ile yeniden sıvanmaktadır . Evlerin çatısı genelde kavak ağacındandır,bunların aralarına ise kamış atılır,üzeri çamurla düzlenir ve sonra kiremit döşenir.
Kasabada 2001 yılında yaşanan depremden sonra zarar gören yada yıkılan bazı binaların yerine ise devlet desteği ile prefabrik evler yapılmıştır.Bunların sayısı 22 dir.
Köyde bulunan resmi binaların tamamı beton binalardır. Ayrıca kasabada üç tane de lojman bulunmaktadır. Bunlar Jandarma karakolu, sağlık ocağı ve belediye lojmanlarıdır.
1.8) Kasaba Meydanı ve kasabada bulunan kurumlar
Kasaba merkezindeki Cumhuriyet meydanı sosyal, kültürel, ticaret ve iktisadi faaliyetleri barındırır. Belediye Kültür Parkı, Atatürk Anıtı cumhuriyet meydanının zenginlikleridir.
Cumhuriyet meydanının geniş olması sebebi ile bütün sosyokültürel faaliyetlerde bu meydanda yapılmaktadır. Seçim zamanlarında parti propagandaları, Resmi bayram günleri törenler, açık hava toplantılar gibi.
Kasabada bulunan kurumlar ise, Argıthanı Belediyesi, Okullar, P.T.T, Pancar kooperatifi , T.C.D.D. , jandarma, Sulama birliği, Hayvancılık ve çiftçi malları koruma derneği , Tarım kredi kooperatifi ,Sağlık Ocağı ,Ziraat teknisyenliği , Özel Kuran Kursudur.
Pazar günleri Argıthanı pazarı kurulmaktadır. Çevre ilçe ve köylerden satıcılar gelmekte alış- veriş yapılmaktadır. Ayrıca halkımız pazartesi günü Ilgın ve Perşembe günü Akşehir halk pazarına giderek, beldemizde karşılayamadığı ihtiyaçlarını buralardan karşılamaktadır.
Kasabamızda çok sayıda kıraathane , marangoz , market, fırın, lokanta, bakkal, berber, Internet salonu, terzi, manifatura , hazır giyim, beyaz eşya mağazası, ayakkabıcı, hırdavatçı, demirci ve tamirci dükkanları bulunmaktadır.
DIŞLA MÜNASEBET ; TAŞIT HABERLEŞME VASITALARI VE TEKNOLOJİSİ
2.1. TAŞIT VASITALARI;
2.1.1.) Argıthanı Garı:
Sosyoekonomik ve kültürel kalkınma ve gelişmede radyo,televizyon vs. gibi iletişim araçları, ulaşım vasıtaları arasında taşıma araçları olan kamyon, otobüs ve tren başta gelmektedir. Kasabanın 2.km kuzeyinde, l086 rakımlı bir yere 09.05.l886 yılında İstanbul-Bağdat Demiryolları projesi içinde kalan Argıthanı garı, Osmanlı Devletinin Hükümet merkezi ile eyaletler arasında kolayca ulaşım ve iletişim sağlamak maksadıyla kurulan yüzlerce istasyonda biridir.
Sultan II. Abdülhamit Han demir yolu projesini Anadolu ile Arabistan arasındaki ulaşım ve bağı ayakta tutmak için hazırlanmıştır.(CERAN ,199,s.63)
Argıthanı Tren Garından 4 Posta treni, 4 Ekspres, l Mavi tren günlük yolcu Treni ve 3-4 tanede yük treni geçmektedir.
Her gün İstanbul’a , Ankara’ya , İzmir’e gidiş ve gelişler yapılmaktadır.
2.1.2) OTOBÜS SEFERLERİ;
Kasabadan her gün sabah Ilgın Şeker Fabrikası işçileri ve memurların servisi,bundan hemen sonrada , Öğrenci servisi , yine her gün Akşehir’e öğrenci ve memur servisleri vardır.
Yine Pazar günü hariç Konya’ya her gün sabah gidip-gelen bir yolcu servisi mevcuttur.
Kasaba sabahtan akşama kadar saat başı Ilgın minibüsleri kooperatifinin dolmuşları Ilgın-Akşehir arası yolcu taşımaktadır.
2.2) HABERLEŞME VASITALARI ;
2.2.1) Postahane;
Argıthanı kasabasına ilk posta hane 1811 yılında açılmıştır. Kasabadan mektup, telgraf ve posta paketi hizmetleri görülmektedir.
2.2.2) Telefonlar;
Bir yerleşim yerinde ki sosyo-kültürel ekonomik değişimlere sebep olan etkilerden en önemlilirenden biride teknoloji dir. Nitekim haberleşmede yeni bir devrim yaratan telefon ile kullanılmaya başladığı’ndan itibaren sosyal hayatta önemli değişimler olmuştur . Telefonla birlikte iletişim hız kazanmıştır . Önemli oranda mektubun yerini dolduran telefonun bütün kasaba halkının evinde görmekteyiz.
Bunun yanı sıra Argıthanı Belediyesinin ve diğer bazı kuruluşlarda faks bulunması günümüzde iletişimde meydana gelen değişimi bize göstermektedir.
2.3) Argıthanı Kasabasında Teknoloji kullanımı :
Kasabada bilgisayar kullanımın giderek yaygınlaştığını görmekteyiz. Nitekim özellikle iş yaşamında önemli bir yer edinen bilgisayar kasaba halkından kimselerin evlerinde de kendine yer edinmektedir. Kasabada üç adet Internet salonu bulunmaktadır.
Günümüzde sınır tanımayan teknolojinin en küçük yerleşimlere kadar girdiği ve sosyal yaşamda meydana getirdiği değişimler göz ardı edilemeyecek kadar önem kazanmıştır. Özellikle kitle iletişim araçlarının hızlı bir şekilde yayılmasıyla birlikte sosyal yaşamda da önemli değişimlere neden olmaktadır.
Kasaba halkının hemen hemen hepsinin evinde telefon, televizyon, radyo ve beyaz eşyalara rastlanmaktadır. Teknolojik düzeyde meydana gelen değişimler, zihniyetlerde dönüşümlere neden olmaktadır. Bu nedenledir ki Argıthanı kasabasında artık Çamaşır makinesi, Bulaşık makinesi,Mutfak robotu gibi aletlerin önem kazandığı görülmektedir.
Kasabada televizyonun yönlendiriciliği de ön plandadır. Spordan –Dizi filmlere kadar pek çok televizyon programının yoğun bir ilgi ile karşılandığı görülmektedir.
ARGITHANI KASABASINDA İŞ-GÜÇ ÇEŞİTLERİ VE TAKIM EKONOMİSİ
Bir topluluğun yaşam şartlarını belirleyen en önemli göstergelerden birisi de topluluğun yaşadığı yerde yapmış olduğu iktisadi faaliyetlerdir. İktisadi faaliyetler yaşam kurallarını ve yaşam etkilerini belirtmektedir.
Argıthanı kasabasında en önemli iktisadi faaliyet olan tarım ilk sırada gelmektedir. Kasaba halkının büyük çoğunluğunun tarım toprağı vardır. Halktan pek çok kesimin başka işleri de olsa bu tarım topraklarını ekerek değerlendirmektedir.
Türk köylerinde aile üyelerinin tarım işletmesindeki rolü yedi-sekiz yaşlarından itibaren başlar.
Tarımla meşgul olan köylerde ailenin en genç üyesinden en yaşlısına kadar her birinin zaman ve yerine göre işletmede üzerine aldığı bir vazife vardı. (Yasa,1996,s.72)
Halk aynı zamanda hayvancılık yapmaktadır, özellikle büyükbaş hayvancılık önemli bir yer tutmaktadır.
Argıthanı kasabasında tarım alanının büyük bir kısmında sulu tarım yapılmaktadır. Çebişli deresi çayı sekiz adet derin kuyu , sulu tarımda kullanılmaktadır.
500 dekarlık arazide de bağcılık yapılmaktadır. (ILGIN,2001,s.102 )
Argıthanı kasabasında ekili alan 8700 hektardır. Belediye sınırları alanı 13680 hektar, imar planı alanı da 530 hektardır.
Kasabada görülen iş-güç çeşitleri şunlardır:
En yaygın olarak tarımla uğraşan çiftçiler gelmektedir. Tarım yapılan arazi genelde halkın kendisine aittir. Ilgın ilçesi içerisinde en geniş araziye Argıthanı kasabası sahiptir. Çok az olarak ortakçılık görülmekte olup, kasabada l8-20 tane biçer döver bulunmaktadır. Tarım aletleri açısından her çeşit tarım aleti bulunmaktadır. Kasabada icar yoktur.
Toprak Mahsulleri Ofisi olduğu halde 4-5 zahireci bulunmaktadır.
Kasabada yapılan tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu görülür. Yetiştirilen ürünler genellikle Buğday,Arpa,Yulaf,Pancar,Haşhaş,Ayçiçeği,Fasulye,Patates,Soğan,Kimyon,Kabak çekirdeğidir.
Halk kendi bahçesinde sebze ve meyvesini yetiştirmektedir.
Bu yetiştirilen özellikle tarım ürünlerini halk kendi ihtiyacı olan kısmını kendi için kullanmakta geri kalanını ise satarak geçimini sağlamaktadır. Kasabada Halkın %30 çiftçilik yapmaktadır.Kasabada sulanır arazı 1/5 kadardır. Genelde suni gübre kullanılmaktadır, Hayvani gübre çok az olup şu anda kaldırılan ürünlerin iyi düzeyde olduğu görülmektedir. Mahsulün iyi düzeyde olması özellikle iklim şartlarına bağlıdır.Bunun yanı sıra kasabada bağcılık yapılmakta olup üretilen üzümler kurutularak ve pekmez yapılarak değerlendirilir. İkinci olarak memur ve işçiler gelmektedir .Kamu Kurum ve Kuruluşlarında çalışan memur ve işçiler özellikle Ilgın Şeker Fabrikası, Petkim , Bursa Tofaş ,Seydişehir Alüminyum kasabadaki kişilerin çok çalıştığı yerlerdir.
Üçüncü olarak Marangoz, Demirci, Berber, Terzi, Bakkal, Sobacı ve tamirciler mevcuttur. El sanatları gibi. Sanatkarlık yapanlar artık pek görülmemektedir. Çok azda amele olarak çalışanlar mevcuttur.
Kasabada tarım dışında hayvancılıkta yapılmaktadır. Ancak değişen sosyal ekonomik şartlar sebebiyle hayvancılıkta bir azalma görülmektedir.l980-l990 lı yıllarda kasabanın 6 mahallesinde yaklaşık olarak l0-l5 bin küçükbaş, 2-3 bin büyük baş hayvan yetiştirilerek halk bundan da geçim kaynağını temin etmekte idi. Ekonomik durumların zorlukları nedeniyle hayvan yemlerinin pahalı olması, girdi ve çıktıların artması nedeniyle , Et ve Süt ürünlerinin satışlarında görülen azalma ile birlikte halkın ihtiyacını geçim düzeyinde sağlayamadığı için hayvancılığında azaldığı görülmektedir.
Kasabada günümüzde ise Tarım Orman Köy işleri Bakanlığının desteği ile 200 büyük baş hayvancılık kooperatifi kurularak halkın tekrar hayvancılığa yöneltmek için halkın gelir seviyesini artırmak,Devlet ekonomisini güçlendirmek için teşvik girişimleri ile hayvancılığa destek verilmektedir. Şu anda 1500 küçükbaş, 500 civarında büyük baş hayvan bulunmaktadır.
Bunun yanında kümes hayvancılığı da yapılmakta iken 2001 yılında görülen kriz sebebiyle tavukçulukta bitmiş, halktan bu yönde geçim sağlayan kişiler zarar etmiştir.Kasabada,20-25 bin civarında yumurta ve et tavukçuluğu yapılırken şu anda yapan bulunmamaktadır.
Kasabada üretilen sütler Şeker süt,Mis süt tarafından toplanmaktadır. Halk kendi ihtiyacını karşıladıktan sonra kalan kısmını satarak geçim kaynağı sağlamaktadır. Halk üretilen süt ve süt ürünlerini kasaba pazarında satmaktadır.
Kasaba halkı kendi evlerinde besledikleri kümes hayvanlarını ve hayvan ürünlerini (Yumurta) yine kasaba pazarında satmaktadır.
ARGITHANI KASABASINDA NÜFUS DURUMU
3.1)Genel anlamda nüfus:
İçtimai ve İktisadi olayların en az özelliklerinden en çok özelliklerine kadar her birinde nüfusun oynadığı rol gayet aşikardır. Çeşitli içtimai münasebetlerin zamanla kalıplaşarak kaideler veya müesseseler haline gelmeleri ve sonra muayyen hizmetleri ifa etmeleri bir topluluğu meydana getiren insan elamanı sayesinde mümkündür. (YASA,l996,s.50)
Nüfus ilk dönemlerden beri siyasal-ekonomik ve askeri bir gücü temsil etmektedir .Bunun yanı sıra nüfus içinde meydana gelen değişiklikler (Doğum-Ölüm-Göç gb.)sosyal ilişkilerde önemli farklılaşmaları beraberinde getirmektedir.
Bütün bunlar göz önünde bulundurulursa doğum,ölüm,göç gb. etkenler nüfusu büyük bir önem arz etmektedir.
Argıthanı kasabası 6 mahalleden oluşmakta olup, bu mahallelerdeki hane sayıları şöyledir;
Ak mahalle 271
Torun mahallesi 364
Azarı mahallesi 164
Türkmen mahallesi 251
Argıt mahallesi 317
İskan mahallesi 90
Çarşıda ise 70 hane bulunmaktadır.
Argıthanı kasabasında 2023 Erkek, 2045 kadın bulunmaktadır.
Önce nufüs durumunda görülen önemli özelliklere değinelim.
Köyde dört farklı gurup yaşar
Çocuklar (15 yaşına kadar olanlar)
Gençler(15-25 yaş arası)
Orta yaşlılar(26-50 yaş arası)
Yaşlılar (50 yaşından yukarı olanlar)
Çocuklar değerlendirme dışında tutulursa diğer üç gurubun ilişkileri köydeki toplumsal hayatın bir yönünü belirler. Diğer yönünü ise , yöne bu yaş guruplarıyla ilgili olarak , köy dışına açılma ve sosyal kurumların nitelikleri tayin eder.Bu üç grup arasında çeşitli tutumlardan sınırlar beliren üç ayrı kesittir. Bu ayrım her iki cinste de ayrı yaş gurubunun içinde olup ta diğer gurubun özelliklerini taşıyanlar bulunabilmektedir.
Yaşlıların şehirle ilgisi az olan, hayatını köyünde geçirmiş, çiftçilik mesleği olmuş, köyünün değerleriyle sade bir hayat yaşamış gruptan , yine köyün bir köşesinde oturmaktadır,yaşına, sıhhatine uygun işleri yapmaktadır .Düşünce ve tutumları yine eski köy statüsüne dayanır .Aktüalite ile fazla ilgileri yoktur, köy değerlerini korumaya çalışanlarda bunlardır.
Gençler köy dışına açılabilmiş,aktüalite ile yenilikle fazlasıyla ilgilenmektedirler. Köy değerlerini savunmayan ,kıyafet ve değişimleriyle yaşlılardan çok farklı bir gruptur,yenilikler köye gençler aracılığıyla girmektedir.
Orta yaşlılar ise, gerçekten bu iki kuşağın yaşta,düşüncede ve yaşayışta tam ortasında yer alır. İki gurupla da ilgilerini sürdürürler, iki gurubun özelliklerine de taşıyanları olabilir, her iki guruba da uyum sağlayabilir . Fakat bu gurubun bazı fertleri diğer iki guruptan birine veya diğerine kesin şekilde bağlı olabilir.
Yaşlı grup köy değerlerine karşı çıkan, yenilikleri köye taşıyan gençleri hiç de hoş karşılamaz. Gençlerin yeni giyimleri,saçları, favori uzatmaları onlar için çok üzücü bir olaydır .Geleneksel olarak büyüklere duyulan saygının kaybolduğunu da her fırsatta dile getirilir. Köyde ananelerin taşıyıcısı olan bu yaşlı insanlar gençlerle aynı dünyada yaşıyorlar. Gençlerinde onları fazla saymadığını söylemek mümkündür. Bu iki kuşak mecburi görüşmeler dışında bir araya da gelmiyorlar sayılır. Yaşlıların kendilerine her konuda müdahale ettikleri bu sebeple sıkıcı olduklarını belirtmekten çekinmiyorlar. Orta yaş gurubu daha çok sevmekten “Onlar bizi hor görüyor” demektedirler, orta yaşlılar grubu ise her iki grubu hoş görmektedir, iki sinide “idare etmekte” dirler. Bunlardan daha yaşlı grubun özelliğini fazlaca taşıyanlar yine yaşlılar statitüsü ne sokulmaktadır. Bu grubun şehirle,aktüalite ile ilgileri olduğu için genel yenilikleri yaşlılar kadar önemsememekte, hatta bazıları yaşlılara karşı gençleri savunmaktadır. Yaşlıların “Temel direkler” olduğunu da bu grup kabul ediyor, onlara saygı duyulmasının gerektiğini belirtiyorlar. Gençler ise çoğunlukla torun kuşağıdır, onlara karşı daha rahat konuşabiliyorlar. Köy prestijini düşünerek bu konuları açıklamak isteyenler de orta kuşaktır. Aslında bu ilişkiler çok dağınık ve rast geledir,sistemsizdir. Dışardan ilk görüşte anlaşılması mümkün değildir. Gençlerde yaşlılara saygıları olduğunu her fırsatta belirterek ancak ilişkiler bu doğrultuda yürümemektedir. (ATALAY,l979,s.l7-l8)
Argıthanı kasabasında yaşayış, şekillerinde bu anlamda farklılaşmalar yaşanmaktadır.Artık köyde sade bir yaşayış tarzı yoktur. Aileler içerisinde kasaba dışında çalışan veya okuyan fert sayısı artmaktadır. Bu durumda da kasaba dışında yaşamaya başlayan şehir kültürleriyle beslenen bu kişiler kasabaya dönerken farklı bilgi,giyim getiren köy üyeleridir. Televizyon gb. İletişim vasıtaları günlük yaşamda konuşma , davranış ve düşünme hayatında etkili olmaktadır. Bu şehir kültürü aktarımı yaşanmakta,çalışma özellikle orta ve yüksek öğrenim hayatı kasaba dışına taşmaktadır. Kasabada tarıma dayalı hayat çok yönlülük kazanmış ve değişik meslek grupları faaliyet göstermeye başlamış, bu anlamda da değişim temeli de atılmıştır. Eski kuşak geleneksel kültürü korumaya çalışsa da genç kuşak canlı, dinamik, değişime dönük bir tutum sergilemektedir. Tabi bu sosyal – kültürel değişimleri modern yaşama tarzı yönünde ivme kazanmasına neden olmaktadır.
Giyim, beslenme gibi tutumlarında yanı sıra nisan, düğün gibi adetleri ’de değişimler görülmekte buda köy-şehir arası bir kültürün doğmasına yardımcı olmaktadır.
Argıthanı kasabasında görülen diğer bir önemli özellik kadın sayısının erkek sayısından fazla olması.Bunun nedenleri arasında ise erkeklerin tarımla ilgilenmekten ziyade ya öğrenim için kasaba dışına , yada kasaba dışı sanayi yörelerinde fabrikada çalışmayı seçmesi gösterilebilir. Nitekim kasabada çalışmak için seçilen yerler şunlardır:Konya, Seydişehir, İzmir, Bursa,Ilgın,İskenderun vb.
3.2. Nüfusun Medeni Hal Durumu: Evliler ve Bekarlar
Argıthanı kasabasında evlilik önemlidir. Evlilik yaşının küçük olmasının da etkisiyle ailenin evliliğe verdiği önemin büyük olduğunu görmekteyiz.
Ancak kasabada son üç yılda evlenme oranlarına baktığımızda evlenme oranının gittikçe düştüğü görülmektedir.
2000 yılında 110 çift
2001 yılında 51 çift
2002 yılında 12 çift evlenmiştir.
Bu durumun başlıca nedeni ise ülkede yaşanan ekonomik kriz olarak gösterilmektedir. Yaşama koşullarının zorlaşması evlenmeye karşı bir çekimserliğinde beraberinde getirmiştir. Belli bir işte çalışma en önemli koşul olarak karşımıza çıkmaktadır.
Buna bağlı olarak da kasabada bekar oranında artığını, ayrıca eğitim gibi önemli bir unsurunda evlilik yaşını uzattığını söyleyebiliriz. Eğitim , askerlik vb. İş problemleri de evlenme oranını düşürmektedir.
3.4) Argıthanı Kasabasında Anne – Çocuk Ölümü ve Genel Bir Değerlendirme :
Argıthanı kasabasında Anne ölüm oranı 0 dır. Bebek ölümünde ise son alarak 2001 yılına baktığımızda geçekleşmiş 56 doğumdan %1, %2 lik bir bebek ölümünün olduğunu görmekteyiz.
Bebek ölümleri Prematüre, Erken doğum sebebiyle gerçekleşen ölümlerdir. Yılda 2-3 bebek ölümüyle karşılaşılmaktadır.
Argıthanı kasabasında etkili bir aile planlamasının yapıldığı görülmektedir. Sağlık ocağının yapmakta olduğu faaliyetlerle son yılda gebelik sayısının düşmüş olduğunu görmekteyiz.
Doğum kontrol yöntemleri olarakta %60 Etkisiz yöntemin, %7-8 RİA yönteminin ve Hap- Enjeksiyon yöntemlerinin kullanıldığı görülmektedir.
Argıthanı kasabasında genel sağlık problemleri: Tansiyon,kalp,eklem problemleri,baş ağrılarıdır. Özellikle kadınlarda depresyona çok rastlanmaktadır.
Argıthanı kasabasında ilaç kullanımı çok yüksektir. Hemen hemen bütün kasaba halkında karne bulunmaktadır.
Kasabada ölüm oranlarına baktığımızda ise genç ölümlerinin doğal nedenlerden olmadığını görürüz. 65 yaş üzeri ölümler ise ayda 2-3 tanedir.
3.4.) Argıthanı Kasabasında Nüfus Hareketleri :
Kasabada nüfus hareketi ilk olarak geçici göç şeklinde görülmektedir. Bu göçler özellikle Ekonomik nedenlerle dışarıda çalışmak için yapılmakta, genelliklede aile için bir ferdin göç etmesi şeklinde görülmektedir. Belirli bir zaman aralığında birkaç ay şeklinde bu göç yapılabildiği gibi , İş şartlarına göre uzun sürede göç edilen yerde kalınmaktadır.
Geçici göçlerin temel nedenleri arasında geçim darlığı, aile problemleri,tarım arazisinin darlığı, köydeki çeşitli zorluklar,aile nüfusunun fazlalığı,şehrin çekiciliği gibi nedenler gelmektedir.
Ama en önemli etken ekonomik yetersizlik ve daha iyi bir işte çalışma imkanıdır. Kasabada özellikle gençlerin tarım dışı işlerde çalışmaya yöneldikleri görülmekte, özelliklede eğitim gibi sebeplerle ,dışarıya göç de’ de kasaba dışına yerleşmelerde artmaktadır.
Dışarda yapılan işlere gelince bunlar : Geçici her çeşit işçilik (amele) ,serbest ticaret, büro işleri, fabrika işleri, inşaat işleridir.
Ama geçici işçi olarak kasaba dışında çalışan kişiler özellikle yaz aylarında tarımsal ürünü kaldırmak ve toprakla çalışma için kasabaya gelmektedirler.
Dışarda çalışmanın aileye etkileri ise çok yönlüdür. Nitekim geçim sıkıntısının azalması,borçların ödenmesi,aile gelirinin artması, çocukların okuması ve eğitim seviyesinin artması, daha iyi yaşama koşulları gibi etkiler önemlidir.Kasaba dışında yaşayan kişilerde ise beslenme, giyim tarzı gibi konularda değişimler görülmekte, şehir kültürünün etkisi hissedilmektedir.
Genel olarak bir değerlendirme yapmamız gerekirse ulaşım, iletişim gibi imkanların gün geçtikce artması ve köy – şehir münasebetlerinin artan bir hız kazanması ile birlikte gün geçtikçe gençleşen bir nüfus akımının şehirlere göç etmesine neden olmakta ve şehirlerin de istihdam problemleri ile karşı karşıya bırakmaktadır. Neticede ise belirli ve devamlı bir iş bulamayan kesiminde çoğunlukla ekmek parası için çok ağır şartlar altında bulabildiği her türlü işte çalışmaktadır.Diğer bir nüfus hareketi olarak da göçleri gösterebiliriz. Nitekim köyden yerleşmek için doğrudan doğruya başka yerlere göç eden eskiden çok sık rastlanmamakla birlikte gün geçtikçe artış gösterdiği gözlenmektedir. Özellikle çalışmak için göç eden kişilerin sonradan bu yabancı iskan yerlerinin kendileriyle ve aileleri için faydalı olduğuna inanmaları ile birlikte devamlı göçte yapmış olmaktadırlar.
Ancak dışarıya göç eden bu kesim köydeki örf ve adetlerini kaybetmemekte özellikle göç edilen yerlere aynı köy ve kasabadan giden çok sayıda kişi bulunmuyorsa da yeni yerleşim yerlerinde hemşehrilik kültürünü doğurmaktadır. Özelikle Konya’da Şeker Fabrikasının bulunduğu semt olan Şeker semtinde Argıthanı halkının fazlalığı bu anlamda dikkat çekici bir nitelik taşımaktadır. Bu kişilerde yeni yerlerine uyum sağlamakta zorluk çekmekte ve yabancılık duyulmadan , yeni kültürlere uyum sağlamaktadır.
Bu anlamda kasabada görülen devamlı göçleri yurt dışına fabrika işçisi olarak giden bir – iki aile dışında mühendis, öğretmen,doktor gibi. Eğitim görülen ve de çeşitli sektörlerde işçi ve fabrika işçiliği gibi meslekler de görülmektedir.
Yine bu kişilerinde özellikle bayram zamanları ve yaz zamanlarında tatil amacıyla köye geldiği ve köyden gıda ürünlerini de alarak döndüğü gözlenebilir.
Köydeki gençliğin eğitim , Özellikle Yüksek Öğrenim için kasaba dışına çıkışında da bir artış görülmektedir
|
